Türkiye’de çok partili dönem, 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında ikinci bir partinin -Nuri Demirağ liderliğindeki Millî Kalkınma Partisi (MKP)- kurularak 1946 genel seçimlerine çok partili sistemle gidilmesi ile başlamıştır.
Türkiye’de tek partili dönem uzun yıllar sürmüştür. Yaklaşık 22 sene süren tek partili sistemde Halk Partisi, kurucu bir parti olarak itibar görmüştür. Türkiye 1945 yılında çok partili sisteme geçiş yapmıştır. 1946 seçimleriyle birlikte çok partili hayat başlamıştır.
Çok partili hayata geçiş denemeleri ne zaman başladı?
1938 yıllarında çok partili siyasi hayata geçiş denemeleri gerçekleşmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Fırkası’na, muhalif olarak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurulmasıyla çok partili siyasi hayata geçiş ilk kez denenmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nde çok partili döneme geçiş denemesi neyle başlamıştır?
Tek partili dönemde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, çok partili demokrasiye geçiş için CHP’ye karşı muhalefet partilerinin kurulmasını istedi; 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) kuruldu ancak kurucusu tarafından lağvedildi.
Ilk parti hangisi?
9 Eylül 1923’te Halk Fırkası’nın kuruluşu tamamlandı. Genel başkanlığına da Gazi Mustafa Kemal getirildi. Cumhuriyetin ilânından sonra bu parti Cumhuriyet Halk Fırkası adını aldı. Böylece Cumhuriyet Dönemi’nin ilk siyasî partisi kurulmuş oldu.
Türk siyasal hayatı bağlamında partilerin oluşumu ilk defa hangi dönemde gerçekleşmiştir?
Halk Fırkası halkımıza terbiye-i siyasiye vermek için bir mektep olacaktır’ diyerek belli etmiştir. 9 Eylül 1923’te Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulmuş olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yasal siyasi partisidir.
Ahali Partisi ne zaman kuruldu?
Ahali Cumhuriyet Fırkası, Abdülkadir Kemali Öğütçü tarafından Adana’da kurulan ve 29 Eylül 1930 – 21 Aralık 1930 tarihleri arasında faaliyet gösteren siyasi partidir.
Çok partili hayat neden gerekli?
Avantajları Çok partili hayat demokrasininin bir gereği olarak görülür. Günümüzde çoğulcu demokrasilerde insanlar özgür düşünceleri doğrultusunda ülke yönetiminde söz sahibi olabilecek partiler kurabilmektedirler. Ülke yönetimi tek bir siyasi düşünce ve grubun elinde olmadığı için denetim olanağı artar.
Cumhuriyete muhalif olanlar kimlerdir?
Mustafa Kemal (Atatürk) Paşa’nın eski silah ve dava arkadaşları olan Kâzım Karabekir, Rauf (Orbay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa ve Adnan (Adıvar) Bey’in öncülüğünde, 17 Kasım 1924’te kurulmuştur.
Mustafa Kemal Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurulmasını neden istemiştir?
Kurulması Mecliste tek partinin bulunması hükûmetin denetlenmesini güçleştiriyordu. Bu nedenle Mustafa Kemal, Fethi Bey’den cumhuriyetçi, milliyetçi ve laisist bir parti kurmasını istedi. Bunun üzerine Fethi Bey Mustafa Kemal’in tarafsız olmasını şart koşarak 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.
1946 seçimlerine kaç parti katıldı?
Sonuçlar
| Parti | Oy | |
|---|---|---|
| Demokrat Parti | Bilinmiyor | 61 |
| Bağımsızlar (DP Listesinde Yer Alarak Seçilen) | 4 | |
| Bağımsız (Bağımsız Aday Olarak Seçilen) | 3 | |
| Toplam |
Atatürkçü parti hangisi?
Cumhuriyet Halk Partisi, 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde kurulan ve Türkiye’de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması ‘CHP’ şeklindedir.
Yeni kurulan parti hangisi?
Liste
| Parti | Göreve Başlama Tarihi | İsmi |
|---|---|---|
| Gelecek Partisi | 2019 | Ahmet Davutoğlu |
| Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) | 2020 | Ali Babacan |
| Yenilik Partisi (YP) | 2020 | Öztürk Yılmaz |
| Türkiye Değişim Partisi (TDP) | 2020 | Mustafa Sarıgül |
Partilerin oluşumu hangi dönemde?
Modern anlamdaki siyasi partilerin oluşması, Fransız Devrimi sonrasında başladı.
Siyasal partilerin temel amacı nedir?
Madde 3 – Siyasi partiler, Anayasa ve kanunlara uygun olarak; Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını sağlayarak demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin
Osmanlı Devletinde ilk siyasi partiler ne zaman kuruldu?
Osmanlı İmparatorluğu’ndaki siyasi partiler listesi
| İsim | Kuruluş yılı, yeri |
|---|---|
| Osmanlı Ahrar Fırkası | 1908, İstanbul |
| Osmanlı Demokrat Fırkası (Fırka-i İbad) | 1908, İstanbul |
| Fedakâran-ı Millet Cemiyeti | Ağustos 1908, İstanbul |
| Heyet-i Müttefika-i Osmaniye | 17 Nisan 1909, İstanbul |
Demokrat Parti ne zaman kuruldu?
Demokrat Parti, 7 Ocak 1946’da kurulan, kurulduğu yıl yapılan seçimlerde azınlıkta kalıp 4 yıl sonra yapılan seçimlerde (14 Mayıs 1950) 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren Türk siyasi partisi. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve 10 yıl boyunca (1950-1960) iktidar olmuştur.
Serbest Cumhuriyet ne zaman kuruldu?
Kurulması Mecliste tek partinin bulunması hükûmetin denetlenmesini güçleştiriyordu. Bu nedenle Mustafa Kemal, Fethi Bey’den cumhuriyetçi, milliyetçi ve laisist bir parti kurmasını istedi. Bunun üzerine Fethi Bey Mustafa Kemal’in tarafsız olmasını şart koşarak 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.
Milli Kalkınma Partisi neden kuruldu?
Dünya Savaşı’nın son yıllarında başlayan liberalleşme süreciyle birlikte yeni partilerin kurulması yolu açıldı. Bu doğrultuda 18 Temmuz 1945’te gerekli başvuruyu yapan ve çalışmalarına resmen 5 Eylül’de Başbakan Şükrü Saracoğlu’nun bu başvuruyu onaylamasıyla parti kuruldu.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası neden kapatıldı?
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası; Rauf Orbay’ın parti kurulmadan önce cumhuriyet ile ilgili eleştirileri ve parti kurulduktan kısa bir süre sonra bazı rejim muhaliflerinin parti etrafında toplanması ve partinin dini duyguların propaganda olarak kullanıldığı Şeyh Said İsyanı’nın patlak vermesinde etkili olduğu