Yıldız Sarayı Büyük Mabeyn Köşkü Restorasyonu sırasında;
Tavan ve koltukaltlarında bulunan alçı ve ahşap süsleme elemanlarının raspa edilebilmesi için, önce kimyasal maddelerle ön temizlik yapılıp, elemanların üzerinde birikmiş olan tozların ve yangından oluşan is ve pisliklerin temizlenmesi gerektir.
Kullanılan malzemeler gereği, sonrasında, boya sökücü sürülerek on ilâ yirmi dakîka arası bekleyip boya sökücünün elemanlar üzerindeki boya tabakalarını çözmesi gözlenmelidir. Boya sökücünün elemanlara çok iyi bir şekilde sürülmesi gerekir. Zîrâ uygulama yapılan alanlar çok desenli ve derinlikli olduklarından boya sökücünün yüzeydeki bütün derinliklere girmesi gerekmektedir.
Daha önce bu yüzeylerde yapılan araştırma raspalarında altı kat boya tespit edilmiştir. Bu yüzden uygulama defâlarca tekrarlanmak zorunda kalınmıştır. Boya sökücü boya üzerinde kimyasal reaksiyona girdiğinde, boya tabakalarının ancak bir katını eriyik haline getirebiliyor. Daha sonra bu eriyik selülozik tiner ve fırça ile temizleniyor.
Selülozik tinerle temizlenme sebebi, çok çabuk uçan bir malzeme olduğundan boyaların altındaki süsleme elemanı olan alçıya zarar vermemesidir. Çünkü ilk katı eriyik hale gelen boyanın altındaki tabakalara hafif hafif yumuşamaya başlar. Daha sonra tekrar tekrar boya sökücü uygulanıp süsleme elemanlarının üzerindeki boya tabakaları temizlenir.
Süsleme elemanları, yüzeylerinin şekillerine göre küçük raspa âletleriyle raspa edilir. Bu işlem de çok aşırı derecede dikkat ve îtinâ ister. Zîrâ boya sökücünün defâlarca sürülüp selülozik tinerle temizlendikten sonra, süsleme elemanları ister istemez nemlenme sonucu normal sertliklerinden uzaklaşıp, yumuşak hâle gelir. Yumuşak hâle gelen bu malzemenin deforme olmaması, hatlarının bozulmaması için de uygulayıcının epeyce tecrübeli olması gerekir. Böyle zamanlarda raspa işini biraz geciktirip selülozik tinerin uçmasını, alçı süsleme elemanlarının sertleşmesini beklemek gerekir. Bu süre içerisinde başka yüzeylerle de ilgilenilebilir.
Sertleşen alçı malzemenin yüzeyinde tek bir boya parçası kalmamalıdır. Bu yüzden daha sonra süslemelerin dip ve derinlikleri milim milim mikro raspa edilmelidir.
Sert ağaçlardan yapışmış uçları, temizlenecek olan yere göre şekillendirerek temizlik işlemi tamamlanır. Kalan ufak tefek yerler var ise onlar da küçük el âletleriyle temizlenmelidir.
Yapılan uygulamanın ne güzelliklere sebep olabileceği ş bitiminde anlaşılacaktır. İlk bakışta harap bir görünüme sahip olan, insanın rûhunu karartan bu yerler, uygulamadan sonra özgün altın varağın parlamasıyla canlanır. Deyim yerinde ise “tekrar hayâta döner”..
{jcomments on}
