MANİYERİST HEYKEL
Maniyerist heykel özellikleri, hemen bütün Avrupa’da Giovanni Bologna tarafından saptanmıştır. Bu alanda ürün vermiş olan sanatçılar, 15. Yy. heykel ustalarının yaptığı gibi doğaya öykünmek ya da onu aşmakla yetinmemişlerdir, izleyicinin ilgisini insan vücudunun alabileceği en güç pozlara çekerek şaşırtıcı olmak istemişlerdir.
Bologna Neptün Çeşmesi ile “Sabinlerin Kaçırılışı”(1583) adlı eserini yapmıştır. Bu konu Helenistik Çağ’da da işlenmiştir. Heykel üç figürlüydü. Bir ihtiyar yere düşmüş, onun yakalayarak havaya kaldırmıştır. Genç kadın ise, kollarını iki yanına açarak bağırıyor. Bu figürler, genel kompozisyona mekân içinde S formunu vermektedir. Buna “ Figura Serpentinata” denir. Bu yılan gibi kıvrak figür üç boyut içinde uygulanmıştır. Bu hareket, yere düşmüş ihtiyar ile kollarını yanlara açan genç kadının el ucuna kadar devam eder.
Maniyerist heykelde devinim doruk noktasında dondurulmuş gibidir. Bu dönem yapıtları, dinsel ve kamusal yapılardan çok, özel malikâneler için soylular tarafından ısmarlanmış; çoğunlukla din dışı ve mitolojik konular işlenmiştir. Bologna’nın yanı sıra, maniyerist heykelin Floransa’daki en ünlü temsilcileri Benvenuto Cellini ile hem heykelci hem de mimar olan Ammanati’dir.Benvenuto Cellini’nin ünlü sözü: “Heykelin sekiz görünüşü olmalıdır ve her görüşün aynı şekilde iyi olması gerekir.”
Cellini’nin Perseus heykeli (1553. Loggia dei Lanzi, Floransa) maniyerist ifadesini, gayet sakin, ilgisiz ifadeli bir yüzü olan Perseus figürü ile elinde tuttuğu, kanları akan kesik medüza başındaki şiddetli gerçekçilik arasındaki kontrastta bulmaktadır. Ayrıca, Perseus figürünün vücudundaki aşırı derecede ince bir anatomi çalışması da maniyerizm anlayışını aksettirmektedir. Maniyeristlerin uyandırmak istedikleri bu çeşit zıt hisler için çeşmeler çok uygundu. Barok devirde de İtalya’da bol bol çeşmeler yapılmıştır.
